Hard Disk (19)

Bilgisayarlar, birden fazla bileşenin bir araya gelip uyum içinde hareket etmesiyle çalışır. Her bir bileşen kendi görevini kusursuzca yerine getirdiğinde bilgisayarlar birtakım verileri toplar, düzenler, saklar ve çıktıya dönüştürür. Hard disk de bilgisayardaki bu bileşenlerden biridir. Bilgisayardaki tüm veriler hard diskte saklanır.

Hard disk, bilgisayarın veri alma, saklama ve çıktı verme süreçlerinde rol alır. Giren tüm verileri yazar, saklar ve okuyarak bir sonuca dönüştürür. Bilgisayarın işletim sistemi, programları, tüm ses ve görüntü dosyaları hard diskte saklanır. Dolayısıyla hard disk bilgisayara işlev kazandıran en önemli parçalardan biridir. "Hard disk ne işe yarar?" sorusuna şu üç maddeyle cevap verilebilir:

• • Verileri yazar. Bilgisayarda var olan tüm sistemsel verilerle birlikte sizin sonradan internet aracılığıyla indirdiğiniz ya da dışarıdan yüklediğiniz tüm program ve dosyalar, hard diskte kodlanır.
• • Verileri depolayıp saklar. Siz bilgisayarınıza bir şarkı yüklediğinizde hard disk bunu önce yazıp kodlara dönüştürür, sonra saklar. Hard diskin ne kadar veri saklayabileceği ise boyutuna bağlıdır. 128, 256, 512 ve 1024 GB gibi farklı hacimlere sahip hard disk çeşitleri bulunur. Bilgisayarınızdaki hard diskin boyutu sizin için yetersizse daha geniş hacimli bir hard diskle değiştirebilirsiniz.
• • Verileri okur. Bilgisayarınıza yüklediğiniz şarkıyı dinlemek istediğinizde de hard disk devreye girer. Kodladığı verileri okuyarak ses birimine iletir. Bu, tüm veriler için geçerli bir işlevdir. Yani açtığınız her dosya, kullandığınız her program; hard diskin veri okumasıyla size ulaşır. Hard diskin hacmi ve dönüş hızı ne kadar yüksekse bilgisayarınız da o kadar hızlı çalışır.

Hard diskler de tıpkı bilgisayarlar gibi kendi içlerinde farklı görevlere sahip bileşenler içerir. Hard diskin veri yazıp sakladığı kısmına disk adı verilir. Diskler metal, cam veya plastikten üretilir ve demir oksit gibi manyetik özelliğe sahip herhangi bir malzemeyle kaplanır. Bilgisayar çalışmaya başladığında disk kendi etrafında dönmeye başlar, böylece üzerindeki tüm veriler okuyucuya ulaşır. Disk ne kadar hızlı dönerse verilerin okunma ve işlenme süreci de o kadar hızlanır.

Revolutions per minute (RPM), diskin bir dakika içerisindeki devir sayısını gösterir. Hard disklerin üzerinde yazan 5400 RPM, 7200 RPM gibi ifadeler de hard diskin dönüş hızını gösterir. Ancak hard diskin performansını belirleyen tek ölçüt, disk dönüş hızı değildir. Bir saniyedeki ne kadar veri aktardığı ve verileri okuma/yazma işlemini ne kadar hızlı yapabildiği de hard diskten alınan verimi etkiler.

Hard disk, bilgisayarın kalıcı depolama birimidir. Bilgisayarın bir diğer depolama birimi olan RAM ile hard diskin farkı da bu kalıcılıktır. RAM; bilgisayarda geçici bir depolama alanı yaratarak hâlihazırda çalışan program ve dosyalara daha hızlı ulaşılabilmeyi sağlar. Ayrıca birden fazla program veya dosya aynı anda kullanılırken de RAM'in yarattığı depolama alanı sayesinde bilgisayar daha hızlı çalışır. Hard disk ise o program ve dosyaların zaten var olduğu, saklandığı birimdir.

Bilgisayar kapandığında tüm bileşenler de çalışmayı bırakır, tüm işlemler bitirilir. Bilgisayarı tekrar açtığınızda her şeyi en baştan yapmanız gerekebilir ama tüm veriler aynı yerdedir çünkü hard disk, USB bellekler gibi çalışır. Bilgisayar kapalıyken de tüm verileri saklamaya devam eder.

Teknolojiye dair edinilen tecrübe ve birikim büyüdükçe bilgisayar donanımları da geliştirilip iyileştirilir. Hard disk fiyatları da ürünün sahip olduğu teknolojiye ve performansına göre belirlenir. Geçmişten günümüze kullanılan 3 farklı hard disk çeşidi şöyle sıralanabilir:

• • PATA (IDE): En eski hard disk türüdür, çalışma hızı çok düşük olduğu için artık pek tercih edilmez..
• • SATA: PATA teknolojisinden katbekat hızlı olan bu hard disklerin band genişliği oldukça geniştir ve hızlı bir şekilde veri alışverişi yapılabilir..
• • SCSI: Genellikle birden fazla makinenin ortak çalıştığı sunucularda kullanılır. Dönüş, erişim ve veri aktarma hızları çok yüksek olan bu hard disk çeşidi, gerekenden çok daha fazla performans sağladığı için evlerdeki bilgisayarlarda pek kullanılmaz.

Gelişen teknolojinin bir sonucu olan Solid State Drive (SSD) da bilgisayarın depolama işlevini yerine getiren bir bileşendir. SSD ile HDD farkları iki ayrı başlık altında açıklanabilir.

HDD yani klasik hard disklerin içlerinde manyetik malzemelerle kaplanmış bir plaka bulunur, veriler bu plakada saklanır. Ayrıca hard disklerin tasarımında verileri yazan ve okuyan bir disk kafası bulunur. Bu hareketli mekanizmalardan dolayı HDD'ler oldukça hassastır ve kolay bozulabilir ancak içlerindeki plaka çok zedelenmedikçe verilerin ciddi bir kısmı, bazen tamamı kurtarılabilir. SSD ile karşılaştırıldığında HDD'lerin hızı ve performansı yetersiz bulunabilir. Ancak hard disk fiyatı göz önünde bulundurulduğunda SSD'den daha uygun durumdadır.

SSD'lerin içlerinde herhangi bir plaka ya da disk kafası bulunmaz. Elektronik bir devre kartıyla tasarlanırlar, bu sayede veri yazma ve okuma işlemleri büyük hız kazanır. Hareketli bir mekanizma içermedikleri için sarsıntılara karşı çok daha dayanıklı olur, uzun yıllar kullanabilirler. SSD'ler bozulduğunda ise içlerindeki verilere ulaşmak HDD'lerdeki kadar kolay olmayabilir. SSD'lerin performansı oldukça yüksektir. Tüm verileri hızlıca işleyebilir, geniş hacimli uygulamaların daha hızlı kullanılmasını sağlayabilirler. Dolayısıyla SSD fiyatları , HDD'ye göre yüksek bulunabilir.

Hard disk, oldukça hassas bir donanım aygıtı olduğu için bilgisayardan ayrılma ya da bilgisayara bağlanma sırasında dikkatli davranmak gerekir. Hard diski bilgisayara bağlamak için şu adımlar izlenebilir:

• • Bilgisayar kapatılıp elektrikle ilişkisi tamamen kesilir.
• • Kasanın yanında ya da arkasında bulunan kapak açılır.
• • Hard disk dikkatlice kasanın içerisindeki yuvaya yerleştirilir ve vidalarla yuvaya sabitlenir.
• • Yuva yine dikkatli bir şekilde kasaya yerleştirilir.
• • Güç kaynağından gelen kablo, hard diskteki uygun yuvaya takılır.
• • Son olarak SATA kablosunun bir ucu hard diske, diğer ucu ise ana karta bağlanır ve ekrana geçilerek hard diskin kurulum adımları gerçekleştirilir.

Harici hard disklerin ömrü, 5-10 yıl arasında değişebilir. Dikkatli ve hassas bir kullanım, cihazın daha uzun süre kullanılmasında ciddi bir rol oynar. Hard diskler manyetik parçalar içerdikleri için etraflarında mıknatısların bulunması durumunda kolayca bozulabilirler. Taşınma sırasında çok fazla sarsılması, darbe alması gibi durumlar cihazın hem performansını hem kullanım ömrünü olumsuz etkileyebilir. Ayrıca çok nemli ortamlarda bulunması da hard disklerin ömrünü kısaltabilir.

Hard diski bölmek birçok açıdan gereklidir. Tüm verilerinizi daha güvenli bir şekilde saklayabilir ve yedekleyebilirsiniz. Bilgisayar herhangi bir sorundan dolayı formatlandığında bundan sadece işletim sisteminin bulunduğu alan etkilenir ve veri kaybı yaşanmaz. Hard diskinizi bölmek için şu adımları izleyebilirsiniz:

• • "Bilgisayarım" ya da "Bu Bilgisayar" simgesine sağ tıklayarak "Yönet"i seçin.
• • Ardından "Disk Yönetimi" sekmesini açın.
• • Açılan pencerede dilediğiniz diski seçip sağ tıklayın, sonra da "Birimi Küçült" ifadesine tıklayın.
• • Ekrana gelen küçük penceredeki ilgili kutucuğa, yeni sürücünün alanının kaç MB olmasını istediğinizi yazın. 20 GB'lık bir alan istiyorsanız yaklaşık olarak 20000 MB yazabilirsiniz.
• • Ardından pencerenin sağ altındaki "Küçült" butonuna tıklayın.
• • Açılan penceredeki yeni sürücünüze sağ tıklayın ve "Yeni Basit Birim" ögesini seçin.
• • "Yeni Basit Birim Sihirbazı" penceresinde birkaç kez "İleri" butonuna, ardından "Son" butonuna tıklayın ve yeni sürücünüzün kurulumunu tamamlayın.

Hard disk, bilgisayardaki en kritik donanım aygıtlarından biridir çünkü işletim sistemi de bu aygıt içerisinde yer alır. Bilgisayarların diğer bileşenlerinden birçoğu bozulduğunda bilgisayarın sadece bazı işlevleri kısıtlanır veya performansı düşer ancak hard disk bozulduğunda işletim sistemine ulaşılamaz ve ne yazık ki bilgisayarın kullanımı mümkün olmaz. Bu durumda hard diski onarmak için müdahalede bulunmak, cihazdaki verilerin kaybedilmesine sebep olabilir. Cihazın bir uzman tarafından incelenmesi ve onarılması gerekir.

Hard diskinizin kapasitesini öğrenmek için "Bilgisayarım" simgesine sağ tıkladıktan sonra "Yönet" ifadesini seçin ve "Disk Yönetimi" penceresini açın. Pencerede "Disk 0" yazan kısımdaki hacim, bilgisayarınızdaki hard diskin toplam kapasitesini gösterir.

C sürücüsünün kapasitesini artırmak istiyorsanız şu adımları uygulayabilirsiniz:

• • Bilgisayarım > Yönet > Disk Yönetimi adımlarını izleyin ve açılan pencerede C sürücüsünü bulun.
• • Sürücüye sağ tıklayarak "Birimi Genişlet" ifadesini seçin.
• • Açılan pencerede ilgili kutucuğa istediğiniz alan hacminin kaç MB olmasını istediğinizi yazın ve onaylayın.