Intel
Intel
Amerikalı yüksek teknoloji şirketi Intel x86 teknolojisinin mucidi olup, masaüstü PC’ler ve note-book‘lar için kullanılan hemen tüm PC ana işlemciler (CPU) bu teknolojiye dayanmaktadır. % 80’den daha fazla bir pazar payı ile (2011 yılı Ocak ayı itibariyle) Intel, CPU pazarını domine etmektedir. Server alanında da Intel sistemleri Xeon markası adı altında geniş ölçüde yaygındır.
Intel’in en büyük rekabetçisi AMD’dir. Intel gibi AMD de kıyaslanabilir verimliliğe sahip olan mikroişlemcileri biraz daha pahalı olarak geliştirmekte ve üretmektedir. PC üreticileri masaüstü alanında AMD sistemlerini de tüm fiyat düzeylerinde sunmaktayken, AMD işlemcileri notebook’larda çoğunlukla başlangıç düzeyinde bulunmaktadır.
Intel, CPU’ların yanında, buna uygun anagövde çip takımlarını, WLAN kartlarını, ağ yapısı çip takımlarını ve entegre grafik kartlarını da geliştirmektedir. Ayrıca, Intel pekçok diğer ileri teknoloji alanlarında da faaldir. Tüm büyük PC ve notebook üreticileri, komple sistemleri Intel teknolojisi ile tamamlamaktadırlar.
Intel İşlemciler
Intel özellikle notebook’lar, masaüstü PC’ler ve server‘lar için ürettiği mikroişlemcileri ile tanınmaktadır. Pentium veya Celeron gibi marka isimleri teknolojiye merak duyanların sınırları dışında da yayılmıştır. Intel’in x86 yapım sınıfına ait ilk işlemcisi 1978 yılına ait 8086/8088 dir. Köklü prensiplerine dayanan takipçileri ise 80286, 80386, 80486 ve günümüzde de mevcut bulunan anaişlemcilerdir. Sizlere aşağıda güncel olarak mevcut CPU’ları (2011 yılı Ocak ayı itibariyle) sunuyoruz:
Intel Atom
Intel’in başlangıç CPU Atom işlemcisi genellikle fiyatları uygun olan netbook’lar ve nettop’larda (netbook komponentlerine sahip masaüstü PC) mevcuttur. Ancak, endüstriyel sistemler de çoğunlukla son derece enerji tasarruflu işlemciler ile çalışmaktadır. Intel Atom’un daha yeni olan versiyonlarında da grafik işlemciler ve bellek kontrolörleri işlemci çekirdeği içerisine entegre edilmişlerdir. Böylece, bu atom sistemleri daha az enerji tüketmektedir.
Intel Atom ile çalışan bilgisayarların işlem verimliliği, eposta yazmak, ofis dokümanları üzerinde çalışmak ve internette sörf yapmak gibi basit görevler için bütünüyle yeterlidir. Bununla beraber, sıklıkla çok sayıda programı aynı anda açmış olanlar, resimler üzerinde çalışanlar veya ev videoları oynatanlar, daha güçlü işlemcilere başvurmalıdır. YouTube videolarının küçük HD çözünürlüğünde (720P) oynatılmaları iyi sonuçlar vermeyecektir.
Atom işlemcileri için daha sık bir kullanım alanı NAS kutuları (NAS-Boxen) ve küçük mail-server’lerdir. Düşük elektrik tüketimi sayesinde, bunlar NAS kutularında genel bir kural olan 24 saatlik kullanım sürelerine çok iyi uygunluk göstermektedirler. Evsel ağ yapılarında filmlerin, müzik ve ofis dokümanlarının dağıtımı için, atom çiplerinin performansı her zaman yeterlidir.
Intel Celeron
Atom işlemcilerinin geliştirilmesinden önce, Celeron CPU’lar Intel işlemcilerinin her zaman başlangıç sınıfını oluşturmuşlardır. Atom markası özel olarak geliştirilen bir çip iken, Celeron markalı işlemciler herbiri güncel olan işlemci nesline dayanmaktadır. Eğer Intel tarafından high-end işlemcilerinin yeni bir nesli pazara getiriliyor ise, bu, güncellenmiş Celeron’lar çıkarılıncaya kadar çoğunlukla birkaç ay sürmektedir.
Celeron’lar oldukça hesaplıdır, ama yüksek değerlikli Intel CPU’lardan daha yavaş çalışmaktadırlar. Bunlarda daha az sayıda işlemci çekirdeği yer almakta olup, Front-Side-Bus ve CPU daha düşük frekansta çalışmakta ve L2-Cache’nin boyutları çoğunlukla daha küçüktür veya hiç bulunmamaktadır.
İlk Celeron Intel tarafından 1998 yılında çıkarılmıştır. Eş zamanlı olarak mevcut Pentium II temellidir. İlk nesil Celeron belirgin olarak bir Pentium II’den daha yavaş işlem yapmaktadır, zira Intel öncelikle L2-Cache’den bütünüyle vazgeçmektedir.
Güncellenmiş Celeron işlemciler (2011 yılı Ocak ayı itibariyle) Intel’in çekirdek i-işlemcileri esaslıdır. Bunlar özellikle başlangıç notebook’larda bulunmaktadır, zira Intel masaüstü alanında bilinir bir marka adı olan Pentium markasını düşük fiyatlı işlemciler için yeniden aktif hale getirmiştir.
Intel Pentium
Hiçbir Intel ürünü Pentium serisi kadar bilinir değildir. Pentium adı ilk defa 1993 yılında Intel tarafın-dan Core serisi çıkarılıncaya kadar sunulmuştur. 1993-2006 yılları arasında Intel tarafından Pentium, Pentium MMX, Pentium II, III ve IV çıkarılmıştır.
Dikkat: Bu zamanlarda Intel başlangıç işlemcileri için Pentium markasını kullanmaktadır. Celeron’a benzer olarak, Pentium işlemcilerde daha az sayıda işlemci çekirdeği, daha düşük frekans oranları ve daha az Cache yer almaktadır. Ayrıca, güncel çekirdek i-işlemcilerin bazı fonksiyonları entegre edilmemiştir. 2011 yılı ortasında ilk Pentium çipler, Intel’in 2011 yılı başında başlattığı „Sandy Bridge“ teknolojisi ile pazara girecektir.
Intel Core 2
Çekirdek teknolojisi ile Intel, kendi CPU’larının temel esaslı tasarımını değiştirmektedir. Giderek artan frekans oranlarında daha yüksek verimleri hedefleyen Pentium’dan farklı olarak, çekirdek teknolojisinde verim zıplamaları, işlemci çekirdeklerinin sayılarının artırılması, ara belleklerin (Cache) büyütülmesi ve yeni komut zincirleri aracılığıyla gerçekleşmektedir. Intel tarafından ilk çekirdek CPU’lar “Conroe” kod adı altında 2006 yılı ortasında çıkarılmıştır.
İki çekirdekli modellerin yanında (Core Duo, Core 2 Duo), dört çekirdekli işlemciler de piyasaya çıkarılmıştır (Core 2 Quad). İki çekirdekli işlemciler ile kıyaslandığında, daha düşük olan frekans oranlarından dolayı belirgin düzeyde daha pahalı olan bu modeller, sadece özel şekilde uygun oldukları programlarda daha hızlıdırlar.
Intel Core iX
Intel’in güncel işlemci nesli notebook’lar, masaüstü PC’ler ve server’larda bulunur. Herbir çipin tanımlaması Core i3, i5 veya i7 adını alır. CPU’lar ayrı ayrı, monte edilen işlemci çekirdeklerinin, sayıları, frekans oranları ve Cache büyüklüğü bakımından farklılık göstermektedir. İki, dört veya altı çekirdekliler mevcut olup, altı çekirdekli olanlar sadece en hızlı Core i-7 işlemcilerin içinde „ekstrem baskı“ ilavesiyle monte edilmektedirler (2011 yılı Ocak ayı itibariyle).
Intel tarafından „Turbo Boost“ adı verilen ve herbir CPU çekirdeği tarafından dinamik şekilde yüksek frekanslı işletilebilen fonksiyon, Core i3 işlemcilerde serbest olarak devreye bağlı değildir. Core i-CPU’lar Front-Side-Bus gerektirmemektedir, zira Northbridge fonksiyonları çip içine entegre edilmiştir. Core i-CPU’larda „Intel QuickPath Interconnect“ (QPI) Fornt-Side-Bus’un yerini almıştır. QPI üzerinden tüm veriler, herbir işlemci çekirdeği ve geriye kalan çip takımı arasından akmaktadır.
İşlemci Çeşitliliği ve Mimariler
Ürün gamının çeşitliliği, özellikle bin yılın bitiminden sonra, son on yıl içerisinde giderek artmaktadır. Başlangıçta, sunulan işlemciler birbirlerinden sadece farklı frekansları olması dolayısıyla farklılık gösterirlerken, sürekli ilave özellikler devreye girmektedir. Böylece, aynı mimariye dayanan, yapılacak seçime bağlı olarak, hyperthreading içeren veya içermeyen, farklı cache büyüklüklerine ve değişik çekirdek sayılarına sahip modeller sunulmaktadır. Son kullanıcı tarafından ürün özelliklerine dayanan bir ayırım veya verimlilik düzenlemesi yapılması hiç mümkün değildir. Bu durum kendisini farklı üretim sıralamasına ve mimarisine sahip işlemcilerin aynı marka isimlerini taşımalarında da göstermekte olup, bu isimler sadece ilave edilen numaralardan dolayı değişmektedir. 2011 yılı başında Intel, ikinci nesil Core i-işlemcilerini piyasaya getirecektir. Notebook’lar ve masaüstleri için, işlemciler teknolojik bakımdan ele alındıklarında özdeştir. Farklılıklar, maksimum enerji sarfiyatı (thermal design power = termal tasarım gücü), frekans sayısı ve cache‘de bulunmaktadır. Böylece, mimari tanımlama ve kod isimleri ön plana çıkmaktadır.
Sandy Bridge
09.01.2011 tarihinde sunulan Sandy-Bridge mimarisi ile Core-iX serisine ait işlemciler kullanıma çıkmıştır. Intel i7 işlemci, üç boyutlu oyunlar, hızlı video kodlamaları gibi cazip özellikli yazılımlar ve masraflı resim üzerinde çalışma işlemleri için teçhiz edilmiştir. Intel i5 işlemci kesintisiz olarak çoklu görevleri (multitasking) sağlamaktadır: Yüksek çözünürlükte filmler seyretmek, HD videolar üzerinde çalışmak, keza arada arkadaşlar ile ağ bağlantıları kurmak problemsiz olarak gerçekleşmektedir. i3 işlemci, uygun fiyatlardaki notebook’lar ve desktop’lar içine monte edilmiştir. Basit büro içi kullanımları ve iletişim için yeterli verimi sunmaktadır. Sandy Bridge esaslı çipler, müşterileri 2xxx ilavede işlemci isminde tanımaktadırlar, örneğin Core i5-2500K gibi.
Bütün işlemcilerde işlemci çipi içerisine bir grafik birimi entegre edilmiştir. Intel HD3000 veya HD2000 adını taşıyan bu grafik kartı, Intel verilerine göre, şimdiye kadarki çip takımı grafiklerinden belirgin şekilde daha hızlıdır. Yapılan ilk testler, bunlar arasında CHIP Online, HD3000’in fırsat oyuncuları için yeterli olduğunu göstermektedir. Böylece, beğenilen online rol modeli oyunu „World of Warcraft“ tam HD çözünürlük olan 1920 x 1080 pikselde akıcı oynamaktadır. Ayrıca, her iki grafik seçeneği ana işlemciyi yüksek çözünürlüklü videoların oynatılmaları sırasında desteklemektedir. Buna ilave olarak, Intel, Turbo-Boost fonksiyonu üzerinde çalışmış olup, bununla herbir işlemci çekirdeği yüksek frekansta işletilebilmektedir.
En önemli yeniliklerden biri, „Advanced Vector Extensions = İleri Vektör İlaveleri“ (AVX) desteğidir. Bu komut takımları, eğer programlar yeni komut takımlarını desteklerlerse, yazılımı belirgin olarak hızlandırabilmektedir. AMD, 2011 işlemcilerini AVX desteği ile piyasaya süreceğinden dolayı da, yazılım geliştiricisi AVX‘in ürünleri içerisine entegre olacağından hareket edilmelidir. AVX ile, Intel‘e göre, % 50’nin üzerinde verimlilik artışları mümkün olabilecektir.
Ivy Bridge (Sarmaşık Köprü)
„Tic-Toc“ eklentisi gereğince, bir mimari değişikliğin yapılması sonucunda yapısal bir küçülme meydana gelmektedir ve tersine Ivy Bridge’de Die-Shrink adı verilen bir daralma söz konusudur. 32 nm.lik yapısal genişliğin yerine Ivy Bridge düzenine sahip olan işlemciler 22 nm. lik bir uzunlukta üretilmekte, böylece daha düşük bir enerji tüketimi mümkün olmaktadır. İşlemci çekirdeğinde hiçbir değişiklik öngörülmemiş iken, Intel tarafından işlemcilerin grafik bölümleri iyileştirilmekte ve işlemciler özel bir L3 cache ile teçhiz edilmektedir. Ivy Bridge esaslı ve Core-i sıralı işlemciler ilişikteki „3“ rakamı ile başlayan işlemci numaralarından tanınabilir. Core i3, i5 ve i7’ye ilave olarak, Ivy Bridge CPU’lar Celeron tanımlaması altında da sunulmaktadır.
Haswell
2013 yılı Haziran ayında Intel tarafından Haswell kod adı ile yeni bir işlemci neslinin çıkarılacağı bildirilmiştir. Burada yeni bir mimari söz konusu olup, Ivy Bridge‘de olduğu üzere, aynı 22 nm.lik yöntemde imal edilecektir. Haswell, işlemci sınıfları olan Core i7, i5 ve i3 içerisine yerleştirilecek, bu işlemcilerde, önceki nesilden ayrılabilmeleri için, dört basamaklı bir sayı 4xxx örneğinde olduğu üzere ilave edilecektir.
Haswell ile ürünlerin çeşitliliği bir nesil içerisinde artmaya devam edecektir. Böylece, yerleştirme amacına bağlı olarak farklı grafik çekirdekleri kullanıma girecektir. En yüksek verimliliğe sahip grafik birimi, Intel Iris Pro 5200 (GT3e) tanımlamasını taşımaktadır. Verim bakımından biraz daha düşük olan seçenekler Intel Iris 5100 ve Intel HD Graphics 5000 olup, bunlar eDRAM’a başvuramamaktadır. Verimlilik skalasının alt ucunda, ama Intel’e göre yine de öncekilerden daha hızlı olan Intel HD Graphics 4600, 4400 ve 4200 derecelendirilmiştir ve bunlar GT2 kod adını taşımaktadır.
Çekirdek mimarisi de Haswell ile değiştirilmesine rağmen (AVX2 ve FMA emirleri (Fused Multiply-Accumulate) ilave edilmektedir), Haswell mimarisine sahip olan işlemciler, ölçümlerin çoğunda öncelikle belirgin olarak hızlanmamaktadır. Ancak, bunun nedeni, pazara giriş anında bu testlerin yeni imkanları desteklememeleridir. Yeni mimari özelliklerin kullanımı altındaki ilk ölçümler, buna karşın kısmi bir verim artışı göstermektedir.
Yeni İş Alanları
İşlemciler ile yapılan işlerin yanında, Intel diğer alanlarda da aktiftir. Öncelikle geçici olmayan bellekler alanında Intel sabit bir büyüklüktür ve sabit diskleri giderek rekabetçi hale getiren Solid State Disks (SSD) alanında öncü sunuculara dahildir. Özel imalat kapasitesine sahip işlemci geliştiricisi olarak Intel, erken zamanlarda da (2013 yılı Temmuz ayı itibariyle) sipariş üreticisi olarak görülmüştür. Şimdilerde, Intel akıllı telefonlar ve tablet bilgisayar pazarına adım atmak hususunda teşebbüslerde bulunmaktadır. Burada Intel henüz ikinci derecede bir rol oynamaktadır, ancak giderek küçülen bilgisayar pazarını telafi etmek için, bu durumu değiştirmek istemektedir.