Dokunmatik Ekran (Touchscreen)
Dokunmatik Ekran Nedir...
iPhone’dan bu yana herkes dokunmatik ekranları tanımaktadır: Üzerine parmakla tıklanarak işletilen notebook, akıllı telefon ve kamera gibi elektronik cihazlarda yer alan temasa duyarlı ekranlar giderek daha fazla sevilmektedir. Hatta Nintendo’nun çok başarılı olan mini oyun konsolu DS dokunmatik ekranı oyun prensibi olarak benimsemiştir.
Resim ekranı sembollerine kolayca tıklanmasının yanında bazı dokunmatik ekran cihazları daha komplike jestleri ve çok sayıda eş zamanlı temasların tanımlanan emirlere dönüştüğü multi dokunmaları da yerine getirebilmektedir. iPhone’da, başparmak ve işaret parmağının birlikte açılması veya biraraya getirilmesi ile, istenilen büyüklükteki görüntünün ekran üzerine sığması sağlanmaktadır.
Dokunmatik Ekranın Arkasındaki Teknik
Dokunmatik ekranların işletim şekli çok farklıdır.
iPhone gibi modern elektronik cihazlarda kural olarak elektriksel sığalı (capacitive) dokunmatik ekranlar bulunur. Burada, üzerleri şeffaf metal oksit ile kaplı olan cam tabakalar söz konusudur. Tabakanın köşelerine verilen bir voltaj ile, tam ve eşit ölçülerde bir elektriksel alan yaratılır ve bu alan üzerinden cihazı kontrol eden kimse bilgileri işler ve emirlere dönüştürür. Elektriksel sığalı (capacitive) dokunmatik ekranlar, seçimine göre parmaklarla veya kalemle (stylus da denir) işletilir.
Bundan başka, özel giriş kalemleri (entegre bobinli) ile indüktif dokunmatik ekranlar kullanılabilir. Bunlar diğerleri arasında grafik tabletlerde kendilerini gösterirler ve esas itibariyle sağlam yapıda olmalarına bağlı olarak, burada gösterge üzerine hiçbir basınç gerekmez, ilgili pozisyon bobin üzerinden sağlanır. Böylece çok sert yüzey malzemeleri kullanılabilmektedir.
Buna karşın, dirençli (resistive) dokunmatik ekranlarda gösterge sadece basınca tepki verir ve bu basınç hemen ardından elektriksel olarak iletken özellikli iki tabakayı birleştirir. Elektriksel direnç üzerinden basınç yapılan yerin pozisyonu belirlenir.
Daha önceleri kullanılan ve çok basit özellikte dört-/beş-/altı-/yedi-/sekiz bağlantı teli olan dokunmatik ekranlar da bulunmaktadır. Keza, bunlar da, her iki iletken tabakada herbiri farklı bir düzen içerisindeki değişik sayıda bağlantı telinde sırasıyla sağlanan elektriksel gerilim ile çalışmaktadırlar.