MP3
MP3 Nedir?
MPEG-1 Layer 3’ün kısaltılmış şekli olan MP3 işitsel verilerin sıkıştırılmasına yönelik bir veri dosyası formatıdır. MP3 ile, audio’nun depolanması için gerekli olan bellek kapasitesi iyice düşürülebilmektedir.
MP3 sıkıştırma
MP3, insan kulağının algılayamadığı elemanları audio’dan uzaklaştırır. Belirli bir tonun çok yüksek olması halinde, hemen onun yanında bulunan ve o kadar yüksek olmayan ton duyulmaz. Yani, yandaki bu ton filtre edilerek dışarıya atılabilir.
Birçok audio’da bazı MP3 çözücüler 16 kHz’in üzerindeki tonları ihmal etmektedir. Klasik sıkıştırma işlemi de uygulama bulmakta ve hem sol hem de sağ kanalda oluşan veriler (Joint-Stereo) sadece bir kez depolanmaktadır.
MP3’e komprime kayıt yapılırken veriler kaybolmaktadır, yani sıkıştırma işlemi „kayıplarla“ gerçekleşmektedir. Başlangıçtaki veriler, sıkıştırma işleminden sonra yok olmaktadır.
Kodlama, yani verilerin MP3’e sıkıştırılması işlemi farklı algoritmalara göre seyredebilmektedir. Ses kalitesi de buna uygun olarak değişim göstermektedir. Kayıpların ses üzerinde ne kadar etkili oldukları, depolanan veri miktarına, veri hızına, kullanılan tekniğe (diğerlerinin yanısıra çalma cihazı ve hoparlör de bu kapsamdadır) ve kodlayıcıya bağlıdır.
Bit hızı
Sıkıştırılan veri dosyasının bit hızı ne kadar yüksekse, kalite kaybı da o denli az olmaktadır. MP3 formatındaki veri hızları her türlü olabilmektedir, yani değişkendir. Bu gibi durumlarda Freedom-MP3’ten bahsedilir. Bunun yanısıra, 8 kbps ile 320 kbps arasında sabit veri hızları da mevcuttur. 160 kbps’lik bir veri hızından itibaren dinleyiciler, (duyma duyusu her ne kadar insandan insana farklılık gösterse de), esasen kodlanmış müzik ile orijinal arasında farkı anlayamazlar.
128 kbps bit hızına sahip bir MP3 veri dosyası, WAV formatında aynı audio veri dosyasından 11 kez daha küçüktür. Bu durumda, bir dakika yaklaşık 1 MB büyüklüğündedir. Daha yüksek bit hızlarında veri dosyası büyüklüğü de oranlı olarak artar.