DVB-S
DVB-S
DVB-S kısaltmasının açılımı “Digital Video Broadcasting - Satellit“ olup dijital televizyon ve radyo kanallarının uydu üzerinden SD (Standart çözünürlük) HD (Yüksek çözünürlük) ve güncel olarak 3D yayınlanması anlamına gelmektedir. DVB-S yayınlarını alabilmek için gerekli bir uydu sistemi normal olarak dijital yayın alabilmeye uygun Universal LNB’li bir uydu anteninden, dijital bir uydu alıcısından ve çanak ile alıcı arasında bir kablo bağlantısından oluşmaktadır. Gittikçe daha fazla üretici televizyonlarını bir DVB-S alıcısıyla donatmaktadır. Bu cihazlar uydu yayınlarını harici bir alıcı olmadan alabilmektedir.
DVB-S2
Bir süre önce DVB-S standardı DVB-S2 ile geliştirilmiştir. DVB-S2’nin avantajı, HD içeriklerinin aktarılması için gerekli olan daha düşük bant genişliğinde yatmaktadır. HD yayını DVB-S ile gerçekleştirilebilse de gittikçe daha fazla sunucu yeni kanallarının yayınlanması amacıyla kendileri için daha ucuz olan DVB-S2 sürümünü seçmektedir. Hali hazırda güncel olarak piyasaya arz edilen HD yeterliliğe sahip uydu alıcıları özellikle DVB-S2-alıcılarıyla donatılmıştır.
Çanak antenler ve alıcılar
DVB-S yayınlarını almak birçok ülkede 30 cm çapta parabol antenleriyle mümkündür. Fakat ne yazık ki kötü hava şartlarında çoklukla yayında kesinti meydana gelmektedir. Bu nedenle genelde en az 60 cm çaplı çanakların kullanılması tavsiye edilmektedir. Kuzey Avrupa’da ise çoğunlukla daha da büyük çanakların kullanılmasına ihtiyaç vardır. İleriye çıkıntılı LNB ile birlikte çanak için yeterli alanı bulmak her zaman kolay olmamaktadır. Bu nedenle piyasada LNB’nin yassı antenin içerisine yerleştirilmiş olduğu yassı antenler de sunulmaktadır.
Ek fonksiyonlu alıcılar
DVB-S-alıcılarını farklı sürümlerde ve donanımlarla almak mümkündür. İyi modellerde kanalların kaydedilebilmesini sağlayan hard diskleri ve aynı zamanda iki kanal yayınını birden alabilmek için iki adet tuneri bulunmaktadır. Kullanıcının ödemeli televizyon yayını (Pay-TV) alabilmesi için kanal sunucusu alıcıyı sertifikalandırmalı ve akıllı kart (smartcard) okuyucusu ile donatmalıdır. Akıllı kart okuyucusu kullanılan kodlama sistemiyle uyumlu olmalıdır. Birden fazla ödemeli televizyon (Pay-TV) sunucusuna ait yayın almak isteyen kullanıcılar CAM de denilen CI modüllerinin yerleştirilebileceği CI bağlantılarına ihtiyaç duymaktadır. Kanal yayıncısının akıllı kartları CAM’lere yerleştirilmekte ve alınan DVB verilerini çözmektedir.
LNB ve kablo bağlantısı
LNB (Low Noise Block/Alçak Gürültü Bloğu) çanak vasıtasıyla alınan dijital sinyali ortak eksenli kablo ile uydu alıcısına aktarılabilecek şekle dönüştürmektedir. Alıcı ise sinyali tekrar televizyonla uyumlu bir formata çevirmektedir. Çanak ile alıcı arasındaki mesafe ne kadar fazla olursa, ortak eksenli kablonun kalitesi de o kadar önem kazanmaktadır. Birkaç metrelik kısa mesafelerde ucuz kablolar kullanılabilirken on metreyi aşan uzun mesafeli bağlantılarda kaliteli kabloların satın alınması önerilir.
Düşük parazit oranı
Dijital uydu sistemleri, 10,7 ile 12,75 GHz aralığında işlem yapabilen Universal LNB’lerle donatılmıştır. LNB alınırken parazit oranının 0,7 dB veya daha az olmasına dikkat edilmelidir. Parazit miktarı ne kadar az olursa, kötü hava şartlarındaki yayın kalitesi o kadar iyi olur. Birden fazla alıcı bağlantısı sağlayabilmek için LNB’lerde birden fazla bağlantı yeri bulunabilir.
Farklı uydu sunucuları
Avrupa’daki televizyon yayınları için yaklaşık 75 uydu önem arz etmektedir. Almanca konuşan bölgedeki birçok kanal Astra 1 uydusundan yayınlanmaktadır. Astra 1-uyduları 19,2° Doğu yönünde bulunmaktadır. Buradan yayınlanan yaklaşık 300 adet televizyon kanalı şifresiz olup serbestçe izlenebilmektedir. Buna ilaveten Astra 1 örneğin Sky ya da Fransız şirketi Canal+ gibi şifreli Pay-TV kanalları sunmaktadır. Bunun bir alternatifini 13 derece Doğu yönünde Hotbird uydu sisteminde konumlandırılmış Eutelsat uydu firması sunmaktadır. Hotbird çok sayıda şifresiz İtalyan ve kuzey Afrika televizyon kanalını sunmaktadır. İspanyol kanallar Hispasat (30,0° Batı), yunan kanallar Hellas Sat (39° Doğu), Türk kanallar Türksat (42° Doğu) ve İngilizce lisanlı kanallar ise Astra 2 (28,2°) üzerinden yayınlanmaktadır.
Döndürmeli sistemle daha fazla seçenek
Döndürmeli bir sistemde çanak DiSEqC bir motor vasıtasıyla uydu alıcısından seçilen uydu yönüne doğru hareket ettirilmektedir. Uydu daima cephesiyle uyduya yönlendirilmiş olduğundan, yayın daima mümkün olan en iyi kalitede alınabilmektedir. Döndürmeli sistemlerle iki uydu sisteminden çok daha fazlasını alabilmek mümkündür. Bu sayede 90 cm’lik bir çanakla Orta Avrupa’da yukarıda belirtilen Astra- ve Hotbird-uydu seçeneklerinin yanında Türk, İtalyan, Fransız, İngiliz, İspanyol ve Arap uydu yayınlarının da serbestçe alınabilmesi mümkündür.
Bir uydu çanağının konumlandırılması
Avrupa için önemli olan uyduların çoğu Orta Avrupa’dan bakıldığında Güney yönünde ekvator yakınındaki bir yörüngede bulunmaktadır. Bu sebeple kesintisiz bir yayın alabilmek için Güney yönü açık olmalıdır. Konumunuza ve uyduya göre çanağınızın yönlendirilmesi gereken yön Güney’den Batı ya da Doğu yönüne sapma göstermektedir. Yanlış yerde bulunan bir ağaç yahut bina yayını aksatabilmekte ya da imkansız hale dahi getirebilmektedir.
Pusula ile yönlendirme
Bir çanağın tam olarak bir uydu yönünde ayarlanabilmesi için pusula ve uydu arayıcısının kullanılması tavsiye edilmektedir. Pusula yardımıyla Güney yönü tam olarak belirlenmekte ve çanak gerekli derecelerde çevrilebilmektedir. Fakat çanağın en iyi şekilde yönlendirilebilmesi için bir uydu arayıcısının kullanılması gerekmektedir. Bu uydu arayıcısı ortak eksenli kabloyla LNB’ye bağlanmakta ve sinyal gücünü görsel ya da işitsel bir işaretle bildirmektedir.
DVB-S ile DVB-T rekabette
DVB-S, DVB-T ve DVB-C ile direkt rekabet halindedir. Dijital karasal televizyon yayını DVB-T ülkeye bağlı olarak 32 televizyon kanalına kadar nispeten düşük bir kanal miktarı sunmaktadır. Buradaki görüntü kalitesi DVB-C veya DVB-S’de olduğundan belirgin düzeyde daha kötüdür. Ayrıca ülkelerin çoğunda DVB-T üzerinden HD yayını bulunmamaktadır. DVB-T yayınının alınabilmesi için bir alıcı haricinde genelde sadece ufak bir ev antenine ihtiyaç vardır.
DVB-S ile DVB-C karşılaştırması
DVB-C, dijital televizyon ve radyo kanallarının kablo şebekesi üzerinden yayınlanması anlamına gelmektedir. Dezavantajları aylık abonman masrafları ve DVB-S ile kıyasla kablo yayın şirketine bağlı olarak farklılık gösteren daha az kanal sayısıdır. DVB-C’nin DVB-T ile kıyasla avantajlı yanları daha fazla kanal bulunması ve yayının sürekli aynı iyi kalitede güvenilir şekilde alınabilmesidir.
DVB-S’in dezavantajları
DVB-S sisteminin ana olumsuzlukları kötü hava şartlarında yayında sorunların meydana gelebilmesi olasılığı ve birçok binada kira sözleşmesinde çanak kullanımının men edilmiş olmasıdır. Ayrıca yapısal durumlar çoğunlukla çanak anteninin montajını engellemektedir veya istenen uyduyla çanak arasında engeller bulunmaktadır.